ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ: τότε και σήμερα

Τα χρόνια 1919-1925 στην περιοχή Μέσης Ανατολής και Βαλκανίων μετακινήθηκαν βίαια δυο εκατομμύρια άνθρωποι, κυρίως χριστιανοί και μουσουλμάνοι. Με διωγμούς, μαζικές εκκαθαρίσεις –γενοκτονίες και την ανταλλαγή πληθυσμών της συνθήκης της Λωζάνης.
Στα χρόνια μας (2011-2015) μόνο στην περιοχή Μέσης Ανατολής – Ανατολικής Μεσογείου έχουν μέχρι σήμερα μετακινηθεί βίαια πάνω από επτά εκ. άνθρωποι.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Διεθνούς Αμνηστίας:
Σχεδόν 4 εκατομμύρια άνθρωποι είναι Σύροι και το βάρος φέρουν κυρίως οι γειτονικές χώρες που φιλοξενούν το 95% εξ αυτών.
Ο Λίβανος φιλοξενεί 1,2 εκατομμύρια προσφύγων. Σήμερα ο ένας στους πέντε κατοίκους είναι Σύρος πρόσφυγας.
Η Ιορδανία και η Τουρκία, κλείνουν τα σύνορά τους ενώ από την αρχή το 2011 έχουν δεχθεί πάνω από τέσσερα εκατομμύρια Σύρους.

Η Διεθνής Αμνηστία σε συνέντευξη Τύπου(15-6-2015) παρουσίασε έκθεση με τίτλο «Παγκόσμια κρίση προσφύγων, μια συνωμοσία αδιαφορίας» στην οποία κατήγγειλε την θλιβερή παγκόσμια αντιμετώπιση της δεινής κατάστασης των Σύρων προσφύγων. Ταυτόχρονα ζήτησε από γειτονικές χώρες που προσπαθούν να τα βγάλουν πέρα με τα κύματα των μεταναστών, παρά τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν, να άρουν «πολύ προβληματικά μέτρα που απαγορεύουν την είσοδο σ’ αυτούς που εγκαταλείπουν τη Συρία».
«Γινόμαστε μάρτυρες της χειρότερης προσφυγικής κρίσης της εποχής μας, με εκατομμύρια γυναίκες, άνδρες και παιδιά να παλεύουν να επιβιώσουν εν μέσω αιματηρών πολέμων, της εκμετάλλευσης δικτύων δουλεμπόρων και κυβερνήσεων που επιδιώκουν εγωιστικά πολιτικά συμφέροντα αντί να δείχνουν τη βασική ανθρώπινη συμπόνια» αναφέρει σε ανακοίνωση του ο Γενικός Γραμματέας της οργάνωσης, Σαλίλ Σέτι. «Η ανταπόκριση της διεθνούς κοινότητας είναι μια ντροπιαστική αποτυχία».
Μπροστά στην εκτεταμένη αυτή τραγωδία της προσφυγιάς που ξεδιπλώνεται μπροστά μας με καθημερινές σκηνές φρίκης, άλλοτε στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου και άλλοτε στη Λαμπεντούζα, στην Ελλάδα μια ήπια «ανθρωπιστική» προσέγγιση συνοψίζεται πολλές φορές στις εξής θέσεις:
Τα νησιά μας γίνονται αποθήκες δυστυχισμένων ψυχών.
Οι τοπικές κοινωνίες είναι ανήμπορες να ανταποκριθούν.
Η προσφυγιά πάει να γίνει εφιάλτης σε μια περίοδο που η κοινωνία δοκιμάζεται ποικιλοτρόπως.
Και διατυπώνονται ερωτήματα του τύπου:
Πώς ξαφνικά «άνοιξαν» τα σύνορα και χιλιάδες δυστυχισμένες ψυχές περνάν από τα παράλια στα νησιά; ποια πατήματα βρήκαν οι δουλέμποροι – διακινητές για να εκμεταλλεύονται απροκάλυπτα και θρασύτατα τόσες ψυχές;
Ποιες υποδομές υπάρχουν στα νησιά ή στην ηπειρωτική Ελλάδα για να προσφέρουν τη στοιχειώδη φροντίδα και προστασία; Πόσο έτοιμοι είμαστε για να αντιμετωπίσουμε με ανθρωπισμό τόσο κατατρεγμένο κόσμο;

Έχουμε συνείδηση ότι μια τέτοια προσέγγιση είναι εντελώς υποκριτική και αδιάφορη;
Περιορίζεται σε μια εκδήλωση συμπάθειας, αλλά επί της ουσίας περιγράφει τις ενοχλήσεις που υφιστάμεθα με τα λόγια των άλλων.
Σήμερα χρειάζεται κράτος και κοινωνία να ανασκουμπωθούμε.
Να προσφέρουμε όλοι και όλες από το υστέρημά μας ό,τι περισσότερο και καλύτερο μπορούμε.
Να κάνουμε τα νησιά μας κέντρα ανθρωπιστικής δράσης, δημιουργώντας παντού όπου χρειάζεται πρόχειρες δομές υποδοχής.
Να εξηγήσουμε και να θυμίσουμε στην κάθε τοπική κοινωνία το ανθρωπιστικό της καθήκον και να κινητοποιήσουμε, να εμπνεύσουμε με το παράδειγμά μας.
Να αντιμετωπίσουμε την προσφυγιά και τα προσφυγικά ρεύματα όχι σαν εφιάλτη, αλλά σαν ευκαιρία να αναδείξουμε το συλλογικό άνθρωπο με τις ευγενέστερες ανθρωπιστικές και ηθικές αξίες.
Ταυτόχρονα με τη βοήθεια της πολιτείας να οργανώσουμε μόνιμες δομές φιλοξενίας σε ολόκληρη την Ελλάδα.
Και η κυβέρνηση να δώσει (μαζί με τις άλλες μάχες) τη μάχη μέσα στην Ευρώπη να αλλάξει το καθεστώς Δουβλίνο ΙΙΙ προκειμένου να χορηγούνται ταξιδιωτικά έγγραφα για τις χώρες που επιθυμούν να ταξιδέψουν.

Φωτογραφική τεκμηρίωση του τότε και του σήμερα: Η μόνη διαφορά είναι το χρώμα στις σημερινές φωτογραφίες.